“Welkom bij de presentatie van een nieuwe uitgave van de GeitenPers, een nieuw GeitenPersje, zoals we dat plegen te noemen, gezien de handige omvang – leesbaar en dezelfde dag herleesbaar.
Het is het derde boekje dat dit jaar verschijnt. De coronamaatregelen hebben ons er niet onder gekregen. Al vormt u dan vandaag wel noodgedwongen een klein, select gezelschap, hier in het Oude Postkantoor. U heeft daarmee een taak op uw schouders genomen, want het is aan u om aan de wereld te verkondigen dat heden een nieuw boekje is verschenen. Een bijzondere uitgave, alleen al om die reden.
De GeitenPers is opgericht door Leen van Weelden, hij droeg in 2015 het stokje over aan Marguerite Tuijn en Hans Broer. Hans overleed onverwachts in 2016, waarna Heidi Touw en ik tot de redactie zijn toegetreden. Wie een GP-boekje wil schrijven, moet aan een essentiële voorwaarde voldoen: hij of zij dan wel zijn of haar onderwerp moet op een of andere manier iets hebben met Brummen en omstreken.
Als je dan zo eens de reeks doorloopt, dan denk je: Wat hebben, of hadden, er veel mensen iets met Brummen. En het zijn niet de minste namen.
Hans Broer zei zelf dat hij er een soort extra zintuig voor had. Hij werkte onder meer voor de bibliotheek hier en ging dan naar een lezing van een schrijver. Zodra er ook maar een half woord viel waarvan Hans dacht: dat kan een link met Brummen zijn, stapte hij na afloop op de schrijver af en vroeg – ik neem het voorbeeld van Jan Brokken: ‘Beste Jan, ik hoor dat je in je jonge jaren in Eerbeek op vakantie bent geweest, wil je daar misschien een boekje over schrijven.’ Brokken voelde zich vereerd, en schreef (samen met Petra Kersten) zijn, bij wijze van uitzondering iets dikkere GeitenPersje.
Bijna ongeloofwaardig, ik zei het al, dat in het leven van zoveel gewichtige persoonlijkheden Brummen een zekere rol speelt. Zelfs in het leven van Eduard Douwes Dekker en Karl Marx. Het is echt zo. Het waren tijdgenoten, ze hadden beiden een band met Brummen, ze hádden elkaar hier kunnen ontmoeten. Twee schrijvers met filosofische inborst die tot ver buiten hun landsgrenzen bekend waren.
Helaas ging door de coronamaatregelen het Literair Café in Zutphen niet door waarin ik Dik van der Meulen over zijn boek zou interviewen. Hij is de biograaf van Multatuli, die dit jaar twee eeuwen geleden werd geboren. Maar het boek heb ik wel gelezen. Kwam ergens halverwege ene Johan van Heeckeren tot Waliën tegen en dacht, à la Hans Broer: hé, Waliën, dat ligt hier in de buurt. Beroepsdeformatie: die man héétte alleen maar zo. Hij was Multatuli’s zwager en, zoals Van der Meulen vermeldt, degene ‘wiens brief aan Tine – Multatuli’s echtgenote – de directe aanleiding was tot het schrijven van Max Havelaar.
Van Heeckeren had geen idealistische of literaire motieven, maar hoopte dat Eduard met de verkoop van het nog te schrijven boek misschien iets van z’n schulden zou kunnen afbetalen. Geldzorgen vormen een rode draad in Multatuli’s biografie.
Dikke boeken zijn het: deze biografie, Das Kapital, en de Max Havelaar lees je ook niet zomaar even uit. Het verzamelde werk van Multatuli en Marx vult een hele boekenkast.
Er geldt nóg een voorwaarde voor GeitenPers-schrijvers: ze moeten het beknopt houden. Makkelijker gezegd dan gedaan als dit [de biografie] je voorland is.
Maar ik moet zeggen: lees je alléén het nieuwe GeitenPers-boekje leest en niet deze pil, dan kom je toch al verbazingwekkend veel te weten van Multatuli, en ook Marx, kleurrijke figuren in die grauwe negentiende eeuw.
Met dank aan Elsbeth Etty, die het boekje weloverwogen en goed gedocumenteerd heeft samengesteld, zodat je bijna zou vergeten dat Marx en Multatuli elkaar alleen in een GeitenPersje en nooit in werkelijkheid hebben ontmoet.
(Tekst inleiding op 13 december 2020 in hotel het Oude Postkantoor in Brummen. Bij het uitspreken hier en daar afgeweken)
sander grootendorst @2020
Het boekje is te bestellen bij de boekhandel of via de uitgeverij: De Geiten Pers
Als blijk van waardering en ter ondersteuning van natuurvertaler.nl kun je een bedrag naar keuze overmaken:
Betaling geschiedt veilig via iDeal.
Of rechtstreeks overmaken naar NL96ASNB0707472814 ten name van Natuurvertaler.
Alle gegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld.
Vragen, opmerkingen? Vul dan het contactformulier in.
